Kwetsbare positie jongeren op arbeidsmarkt Amersfoort
Jongeren zijn kwetsbaar voor schommelingen in de conjunctuur. In 2024 was er een toename met 14% zichtbaar van het aantal nieuwe WW-uitkeringen aan jongeren tot 27 jaar in de arbeidsmarktregio Amersfoort. Dit was voor geheel Nederland 16%. Het aantal inschrijvingen voor mbo-opleidingen daalt. Tegelijkertijd is het aantal mbo-vacatures in de regio 18% hoger dan vorig jaar. Gastvrijheid, zorg en detailhandel zijn de sectoren met het hoogst aantal ontstane mbo-vacatures. De grootste krapte zal ontstaan bij beroepen in het specialistisch vakmanschap.
Jongeren bewegen mee op golven van economie en arbeidsmarkt
De personeelstekorten op de arbeidsmarkt in de regio Gooi en Vechtstreek zijn al langere tijd groot. Voor werkzoekenden betekenen personeelstekorten meer èn betere kansen op werk. Dat geldt zeker voor jongeren die werk zoeken. Dit blijkt uit de Regioschets Basiscijfers Jeugd Gooi en Vechtstreek, die Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) en UWV onlangs publiceerden. Jongeren merkten in sterke mate de gevolgen van de coronacrisis, maar profiteerden ook als eersten van het sterke herstel van de economie en arbeidsmarkt. Door ontwikkelingen zoals de oorlog in Oekraïne en de stabiliserende economie, groeit het aantal banen nu minder hard. Jongeren zijn kwetsbaar voor deze schommelingen in de conjunctuur. Als het economisch minder goed gaat, verliezen jongeren vaak als eerste hun baan. Dit komt doordat ze meestal een flexibel contract hebben. Bovendien werken veel jongeren in de horeca, detailhandel en via uitzendbureaus. Deze sectoren zijn gevoelig voor economische ontwikkelingen. Daar staat wel tegenover dat zodra de economie opleeft, jongeren veelal ook weer als eerste worden aangenomen.
Toename WW-uitkeringen jongeren in regio Amersfoort
In 2020, het corona jaar, was er een flinke toename van jongeren met een WW-uitkeringen. In 2020 werden veel horecagelegenheden en winkels gesloten waardoor jongeren werkloos werden. In 2021 en 2022 zagen we een sterke afname van het aantal nieuwe uitkeringen aan jongeren tot 27 jaar. Vanaf 2023 nam dit weer toe. Stabilisatie van de economie in 2024 leidt tot een toename in de WW-instroom van jongeren. Niet elke jongere tot 27 jaar heeft lang genoeg gewerkt om ook aanspraak te kunnen maken op een WW-uitkering. Er zijn dan ook nog een aantal jongeren die niet in beeld zijn bij overheid, gemeentes en instanties, omdat zij geen aanspraak kunnen maken op het sociale vangnet van de Nederlandse maatschappij.
Minimaal 5% de van regionale instroom van jongeren in de WW heeft geen startkwalificatie
Van de 681 jongeren die in 2024 in de arbeidsmarktregio Amersfoort in de WW stromen, heeft minimaal 5% geen startkwalificatie. Wanneer iemand geen startkwalificatie heeft kan dit grote impact hebben op het duurzame arbeidsperspectief. Dit is een kwetsbare groep die moeite kan ervaren bij het vinden van aansluiting op de arbeidsmarkt. Het is lastiger om aan werk te komen, lonen kunnen lager uitvallen en doorgroeiperspectief is minder aanwezig. Wel zijn er verschillende andere mogelijkheden voor deze jongeren zonder startkwalificatie. Zij kunnen door (bij)scholing een certificaat of een praktijkverklaring behalen. Jongeren die voor een aanvraag van een WW-uitkering bij UWV binnenkomen, worden uitgenodigd voor een gesprek met een jongerenadviseur kort nadat hun WW-uitkering is toegekend. Vanaf dat moment is de jongere gekoppeld aan een UWV-medewerker, zodat er direct contact ontstaat. UWV-medewerkers hebben ook direct contact met de gemeentes uit de regio om eventuele aanvullende ondersteuning of een overdracht te bespreken. Daarnaast kunnen jongeren gebruik maken van dienstverlening van UWV, zoals bemiddeling naar werk, vaardigheidstesten, workshops, trainingen en scholing- of loopbaanadvies. Ook is er extra ondersteuning mogelijk op het gebied van werk, inkomen of opleiding voor jongeren via het jongerenteam van het Doorstroompunt in de regio Amersfoort. Bijvoorbeeld voor begeleiding op de werkvloer (jobcoaching) of om samen met de jongere naar passend werk te zoeken (jobhunting).
Landelijke daling mbo-gediplomeerden, toename krapte
De verhouding tussen vraag (vacatures) en aanbod (toetreding) van mbo-gediplomeerden op de arbeidsmarkt, geeft de krapte op de arbeidsmarkt voor jongeren aan. Naar verwachting daalt in Nederland het aantal mbo-gediplomeerden tussen 2024 en 2029 met 3%. Het aantal mbo-vacatures stijgt daarentegen met 1%, waardoor de krapte toeneemt. De krapte neemt het meeste toe bij beroepen in het specialistisch vakmanschap. Hieronder vallen beroepen zoals audicien, tandtechnicus, juwelier en maatschoenmaker.